De ondernemingsraad (OR) speelt een belangrijke rol in het Nederlandse arbeidsrecht en is een essentieel orgaan om de inspraak van werknemers binnen een organisatie te waarborgen. In deze blog gaan we dieper in op de rol en verantwoordelijkheden van de ondernemingsraad, de rechten en plichten, en hoe de OR kan bijdragen aan een betere werkomgeving voor zowel werknemers als werkgevers.
Wat is een ondernemingsraad en waarom is het belangrijk?
De ondernemingsraad is een wettelijk verplicht orgaan (op grond van de Wet op de ondernemingsraden) binnen bedrijven met 50 of meer werknemers. De OR vertegenwoordigt de belangen van werknemers en heeft als doel om invloed uit te oefenen op de besluitvorming binnen de organisatie. Dit zorgt voor een evenwichtige verdeling van macht en invloed tussen werknemers en werkgevers, wat kan leiden tot een betere bedrijfsvoering en arbeidsverhoudingen.
De samenstelling en verkiezing van de ondernemingsraad
De ondernemingsraad bestaat uit werknemers die door hun collega’s worden gekozen. Afhankelijk van de grootte van het bedrijf varieert het aantal OR-leden. De verkiezingen worden periodiek gehouden, meestal elke drie of vier jaar. Alle werknemers hebben stemrecht en kunnen zichzelf verkiesbaar stellen als OR-lid.
Rechten en plichten van de ondernemingsraad
De OR heeft een aantal wettelijke rechten en plichten die zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden. Enkele belangrijke rechten zijn:
– Adviesrecht: De OR heeft het recht om advies te geven over bepaalde (belangrijke) besluiten, zoals reorganisaties, fusies en overnames, of investeringen.
– Instemmingsrecht: De OR heeft instemmingrecht bij een voorgenomen besluit tot vaststelling, wijzing of intrekking van bepaalde, in de wet genoemde, personeelsregelingen. Dit betekent dat een dergelijk besluit niet kan worden genomen zonder de instemming van de OR.
– Informatierecht: De OR heeft recht op informatie over onder meer de financiële situatie, de algemene gang van zaken en het beleid van de organisatie. Dit stelt de OR in staat om goed geïnformeerd te zijn en effectief invloed uit te oefenen op de besluitvorming.
Naast deze rechten heeft de OR ook de plicht om de belangen van alle werknemers te behartigen en regelmatig overleg te voeren met de werkgever over zaken die de organisatie en werknemers aangaan.
De rol van de ondernemingsraad in de praktijk
De OR werkt nauw samen met de werkgever om problemen en kwesties die werknemers aangaan te bespreken en op te lossen. Dit gebeurt tijdens formele overlegvergaderingen, maar ook tijdens informele gesprekken en bijeenkomsten. De ondernemingsraad kan proactief ideeën en suggesties aandragen om de werkomgeving en arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Daarnaast kan de OR een belangrijke rol spelen bij het oplossen van conflicten tussen werknemers en de werkgever.
Samenwerking met vakbonden en andere medezeggenschapsorganen
De ondernemingsraad kan samenwerken met vakbonden en andere medezeggenschapsorganen, zoals de personeelsvertegenwoordiging of de Europese ondernemingsraad. Door samen te werken kunnen deze partijen gezamenlijk optrekken en hun invloed vergroten bij het behartigen van de belangen van werknemers.
Scholing en ondersteuning voor OR-leden
Om effectief te kunnen functioneren, is het belangrijk dat OR-leden goed op de hoogte zijn van hun rechten en plichten, en over de benodigde kennis en vaardigheden beschikken om hun rol goed te vervullen. Daarom hebben OR-leden recht op scholing en training. Deze scholing kan bestaan uit het volgen van cursussen, het bijwonen van conferenties of het inschakelen van externe adviseurs.
De invloed van de ondernemingsraad op de bedrijfsvoering
Een goed functionerende ondernemingsraad kan een positieve invloed hebben op de bedrijfsvoering. Door constructief samen te werken met de werkgever en het management, kan de OR bijdragen aan een betere werkomgeving, een hogere werknemerstevredenheid en een betere besluitvorming. Dit kan uiteindelijk leiden tot een hogere productiviteit en een beter bedrijfsresultaat.
Afsluitend
De ondernemingsraad speelt een cruciale rol in het Nederlandse arbeidsrecht en zorgt ervoor dat werknemers inspraak hebben in de besluitvorming binnen hun organisatie. Het is van groot belang dat OR-leden goed geïnformeerd zijn en effectief gebruikmaken van hun rechten en plichten. Een actieve en betrokken ondernemingsraad kan bijdragen aan een betere werkomgeving en een succesvolle organisatie.
Deze blog is geschreven door mr. Stijn Blom, arbeidsrechtadvocaat bij Arbeidsadvocaat.nl B.V. Stijn heeft ruime ervaring in het arbeidsrecht en ondersteunt ondernemers dagelijks bij uiteenlopende arbeidsrechtelijke vraagstukken. Van ontslagzaken tot het opstellen van waterdichte overeenkomsten en reglementen – met zijn praktische en persoonlijke aanpak helpt hij werkgevers en werknemers vooruit. Meer weten? Bezoek Stijn’s pagina.
Hebt u vragen over dit onderwerp, neem dan contact op met Arbeidsadvocaat.nl.
Mei 2023
