Inleiding
Pesten op de werkvloer is een onderschat probleem met vaak ernstige gevolgen voor de slachtoffers. Niet alleen tast het het werkplezier en de motivatie aan, het kan ook leiden tot langdurige psychische of lichamelijke klachten. Uit onderzoek van CNV blijkt dat ruim een kwart van de Nederlandse werknemers wordt gepest door collega’s en 16% zelfs door hun leidinggevende. Gelukkig biedt de wet handvatten en zijn er concrete stappen die werknemers kunnen zetten om pestgedrag aan te pakken.
Houd een dossier bij
De eerste stap in het aanpakken van pestgedrag is het zorgvuldig bijhouden van een logboek. Noteer nauwkeurig de incidenten: datum, tijdstip, wie erbij betrokken waren, wat er precies gebeurde en of er getuigen aanwezig waren. Dit dossier kan later van onschatbare waarde zijn als bewijs, bijvoorbeeld in een intern onderzoek of juridische procedure. Hoe concreter de informatie, hoe sterker de positie van de werknemer.
Ga in gesprek
Wanneer de situatie dat toelaat, is het verstandig om eerst zelf het gesprek aan te gaan met de persoon die het pestgedrag vertoont. Soms is er sprake van onbedoeld gedrag en kan een open, eerlijke dialoog al tot verbetering leiden. Zorg voor een rustige, veilige setting en bereid het gesprek goed voor. Indien gewenst, kan een derde, bijvoorbeeld een HR-medewerker, aanwezig zijn als gespreksleider of bemiddelaar.
Schakel de vertrouwenspersoon in
Als het gesprek geen uitkomst biedt of als de situatie te onveilig aanvoelt, is de vertrouwenspersoon binnen de organisatie het volgende aanspreekpunt. Deze functionaris kan ondersteuning bieden, advies geven en samen met de werknemer kijken naar vervolgstappen. Denk aan het indienen van een formele klacht of het opstarten van een interne procedure. De vertrouwenspersoon heeft daarnaast een geheimhoudingsplicht, wat een veilige gespreksomgeving garandeert.
Meld het bij de werkgever
Werkgevers zijn volgens de Arbowet verplicht om psychosociale arbeidsbelasting, waaronder pesten, tegen te gaan. Het is daarom belangrijk om pestgedrag formeel te melden bij de werkgever of HR-afdeling. Vraag om een schriftelijke bevestiging van de melding en navraag naar welke maatregelen worden genomen. Een werkgever heeft een zorgplicht en moet passend optreden om de situatie aan te pakken.
Schakel de bedrijfsarts in
Wanneer het pestgedrag leidt tot spanningsklachten, slaapproblemen of uitval, kan het nodig zijn om de bedrijfsarts in te schakelen. Deze kan niet alleen medische ondersteuning bieden, maar ook adviseren over passende interventies, zoals mediation of het tijdelijk aanpassen van de werkzaamheden. Als het werkklimaat structureel onveilig is, kan dit ook worden meegenomen in het re-integratieadvies.
Onderneem juridische stappen
Indien de werkgever tekortschiet in het aanpakken van het pestgedrag en de situatie blijft voortduren, kunnen verdere juridische stappen noodzakelijk zijn. Een werknemer kan een klacht indienen bij de Inspectie SZW, zeker als er sprake is van structurele onveiligheid. In ernstige gevallen kan een arbeidsrechtadvocaat helpen bij het indienen van een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst bij de kantonrechter op grond van ernstig verwijtbaar handelen door de werkgever. Ook kan worden gekeken naar schadevergoeding als gevolg van het pesten.
Conclusie
Pesten op het werk mag nooit worden genegeerd. Het heeft een diepgaande impact op de gezondheid, het welzijn en de loopbaan van werknemers. Gelukkig zijn er concrete stappen te nemen: van het vastleggen van incidenten tot het inschakelen van hulpinstanties en, indien nodig, juridische actie. Werkgevers hebben een wettelijke verantwoordelijkheid om op te treden en een veilige werkomgeving te waarborgen. Voor werknemers is het belangrijk om hun rechten te kennen en zich actief te verweren tegen ongewenst gedrag.
Deze blog is geschreven door mr. Stijn Blom, arbeidsrechtadvocaat bij Arbeidsadvocaat.nl B.V. Stijn heeft ruime ervaring in het arbeidsrecht en ondersteunt ondernemers en werknemers dagelijks bij uiteenlopende arbeidsrechtelijke vraagstukken. Van ontslagzaken tot het opstellen van waterdichte overeenkomsten en reglementen – met zijn praktische en persoonlijke aanpak helpt hij werkgevers en werknemers vooruit. Meer weten? Bezoek Stijn’s pagina.
Arbeidsadvocaat.nl denkt graag met u mee als u vragen heeft over pesten op werk. Neem gerust contact op.
April 2025
