Concurrentiebeding overeengekomen, maar toch niet geldig?
In het arbeidsrecht geldt het concurrentiebeding als een krachtig middel voor werkgevers om hun bedrijfsdebiet te beschermen. Toch betekent een rechtsgeldig overeengekomen beding niet automatisch dat het ook standhoudt. Dat blijkt uit een recente uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 31 oktober 2023.
Het hof oordeelde dat het concurrentiebeding van een monteur bij Smeba Brandbeveiliging niet kon worden gehandhaafd, ondanks dat het juridisch correct was overeengekomen. De reden? Het belang van de werknemer woog zwaarder dan dat van de werkgever volgens het hof.
De zaak: van Smeba naar de concurrent
De werknemer werkte ruim tien jaar als monteur voor Smeba Brandbeveiliging. In zijn arbeidsovereenkomst was een concurrentiebeding opgenomen dat hem verbood om binnen twee jaar na uitdiensttreding bij een concurrent aan de slag te gaan. Na zijn opzegging trad hij in dienst bij B.R.N., een kleiner brandbeveiligingsbedrijf.
Smeba claimde schending van het concurrentiebeding én het geheimhoudingsbeding, en vorderde forse boetes: € 58.500,00 aan verbeurde boetes plus € 500 per dag zolang het beding werd overtreden. Ook wilde zij inzicht in de nieuwe arbeidsovereenkomst van de werknemer.
Oordeel van het hof: geen commercieel belang, wel persoonlijke verbetering
Het hof stelde vast dat de werknemer een overwegend uitvoerende functie had, zonder commerciële verantwoordelijkheden. Dat hij als monteur in contact kwam met klanten was logisch, maar niet voldoende om te spreken van relevante commerciële kennis of invloed. Ook het tijdelijk meewerken op de verkoopafdeling leverde geen bewijs op van toegang tot concurrentiegevoelige informatie.
Bovendien toonde Smeba geen enkel concreet bewijs dat klanten waren overgestapt naar de concurrent, of dat haar bedrijfsdebiet daadwerkelijk was geschaad. Het hof merkte daarnaast op dat het de werkgever eerder leek te gaan om financiële compensatie dan om daadwerkelijke bescherming van concurrentiegevoelige belangen, onder andere omdat Smeba de werknemer had voorgesteld het concurrentiebeding af te kopen.
Aan de andere kant had de werknemer overtuigend aangetoond dat zijn overstap leidde tot een betere werk-privébalans: kortere reistijd, vierdaagse werkweek, betere inzetbaarheid voor de vrijwillige brandweer en een hoger salaris.
Belangenafweging valt uit in het voordeel van werknemer
Op grond van artikel 7:653 lid 3 BW kan een rechter een concurrentiebeding vernietigen als het de werknemer onbillijk benadeelt in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever. En precies dat deed het hof hier:
“Het concurrentiebeding beperkte de werknemer in zijn recht op vrije arbeidskeuze, zonder dat Smeba een voldoende zwaarwegend belang kon aantonen om dat te rechtvaardigen.”
Ook de vordering op basis van het geheimhoudingsbeding strandde. Er was geen bewijs dat vertrouwelijke informatie naar derden was gestuurd of misbruikt.
Wat betekent dit voor werkgevers?
Deze uitspraak is een duidelijke reminder dat een concurrentiebeding geen doel op zich mag zijn. Werkgevers moeten zich afvragen:
- Is er daadwerkelijk concurrentiegevoelige kennis of klantinformatie in het spel?
- Is het concurrentiebeding proportioneel, of belemmert het de werknemer onnodig in zijn beroepsvrijheid?
- Zijn er concrete aanwijzingen voor schade of risico voor het bedrijfsdebiet?
Gedragingen voorafgaand aan een procedure, zoals het aanbieden van een afkoopsom, kunnen bovendien negatief meewegen in de belangenafweging door de rechter.
Conclusie
Een concurrentiebeding is geen standaardwapen om werknemers te binden. Het moet gericht zijn op de bescherming van legitieme bedrijfsbelangen. Deze uitspraak laat zien dat de rechter kritisch kijkt naar de inhoud, functie van de werknemer en proportionaliteit.
Werkgevers doen er verstandig aan elk concurrentiebeding goed te motiveren, zorgvuldig te handhaven en alleen in te zetten als het écht nodig is.
Deze blog is geschreven door mr. Stijn Blom, arbeidsrechtadvocaat bij Arbeidsadvocaat.nl B.V. Stijn heeft ruime ervaring in het arbeidsrecht en ondersteunt ondernemers en werknemers dagelijks bij uiteenlopende arbeidsrechtelijke vraagstukken. Van ontslagzaken tot het opstellen van waterdichte overeenkomsten en reglementen – met zijn praktische en persoonlijke aanpak helpt hij werkgevers en werknemers vooruit. Meer weten? Bezoek Stijn’s pagina.
Arbeidsadvocaat.nl denkt graag met u mee als u vragen heeft over een concurrentiebeding. Neem gerust contact op.
April 2025
