Inleiding
Moet jij buiten werktijd nog steeds reageren op appjes, telefoontjes of e-mails van je baas? Voor veel werknemers is het antwoord op die vraag: ja. Uit recent onderzoek blijkt dat één op de vijf jonge werknemers van hun werkgever altijd bereikbaar moet zijn, ook buiten de afgesproken werkuren. Maar hoe zit dat juridisch? Kun je zeggen: “Mij niet bellen”? En wat als je vrije tijd wordt verstoord door werkdruk? In deze blog leggen we uit hoe het wettelijk zit met bereikbaarheid buiten werktijden en welke rechten je hebt als werknemer.
Geen wettelijk recht op onbereikbaarheid
In landen zoals Frankrijk bestaat het al: het recht op onbereikbaarheid, een wettelijk vastgelegd recht voor werknemers om buiten werktijden niet bereikbaar te hoeven zijn. In Nederland is zo’n wetgeving niet van kracht. Er zijn op dit moment geen concrete plannen om dat op korte termijn te veranderen.
Toch betekent dit niet dat je werkgever zomaar onbeperkt contact met je mag zoeken buiten werktijd. Andere wetten en regels bieden wél aanknopingspunten voor bescherming.
CAO’s met afspraken over bereikbaarheid
Hoewel er geen algemene wet is, nemen steeds meer cao’s bepalingen op over onbereikbaarheid buiten werktijd. Zo is in cao’s van onder andere de thuiszorg, kinderopvang, gehandicaptenzorg en verpleging vastgelegd dat werknemers recht hebben op rust en niet gestoord mogen worden op vrije dagen of in hun vakantie.
Werk je in een sector waar zo’n cao geldt? Dan kun je hier direct een beroep op doen. Sta je onder een cao waarin niets is geregeld? Dan ben je aangewezen op algemene regels over goed werkgeverschap en arbeidsomstandigheden.
Goed werkgeverschap: grenzen aan bereikbaarheid
Volgens de wet moet een werkgever zich gedragen als goed werkgever. Die verplichting staat in artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek. Van een goede werkgever mag worden verwacht dat hij het privéleven van zijn werknemers respecteert en hen niet onnodig benadert buiten werktijd.
Een appje in geval van nood is één ding. Maar structurele verstoringen van je vrije tijd? Die kunnen juridisch problematisch zijn, zeker als ze leiden tot stress, vermoeidheid of verstoorde werk-privébalans.
De Arbeidsomstandighedenwet en herstel van werknemers
Daarnaast bepaalt de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) dat werkgevers verplicht zijn om psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te beperken. Daaronder vallen zaken zoals werkdruk, stress en het gebrek aan rust.
Als jij buiten je werkuren voortdurend gestoord wordt en daardoor onvoldoende kunt herstellen, is dat dus niet alleen hinderlijk, maar ook een risico voor je gezondheid. Werkgevers moeten zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving — en dat geldt óók als je niet aan het werk bent.
Wat kun je doen als je werkgever je blijft benaderen?
Heb je het gevoel dat je nooit écht vrij bent? Dan is het verstandig om:
- Het onderwerp bespreekbaar te maken. Geef aan dat je vrije tijd nodig hebt om te herstellen en te ontspannen.
- Te controleren of je cao iets zegt over bereikbaarheid buiten werktijd.
- Je werkdruk in kaart te brengen, bijvoorbeeld met een werkdagboek.
- HR of de ondernemingsraad erbij te betrekken als het gesprek niets oplevert.
In hardnekkige gevallen kan het helpen om je te beroepen op de zorgplicht van de werkgever of een melding te doen bij de arbodienst of bedrijfsarts.
Conclusie
Hoewel er in Nederland geen wettelijk recht op onbereikbaarheid bestaat, ben je als werknemer wél beschermd tegen onnodige belasting buiten werktijd. Werkgevers moeten zich als goed werkgever gedragen en rekening houden met jouw recht op rust. Zeker wanneer de werkdruk leidt tot mentale klachten of onvoldoende herstel, is het zaak om actie te ondernemen. Spreek je werkgever aan op zijn verantwoordelijkheid — en weet dat je er niet alleen voor staat.
Deze blog is geschreven door mr. Stijn Blom, arbeidsrechtadvocaat bij Arbeidsadvocaat.nl B.V. Stijn heeft ruime ervaring in het arbeidsrecht en ondersteunt ondernemers en werknemers dagelijks bij uiteenlopende arbeidsrechtelijke vraagstukken. Van ontslagzaken tot het opstellen van waterdichte overeenkomsten en reglementen – met zijn praktische en persoonlijke aanpak helpt hij werkgevers en werknemers vooruit. Meer weten? Bezoek Stijn’s pagina.
Arbeidsadvocaat.nl denkt graag met u mee als u vragen heeft over bereikbaarheid van werkgevers en werknemers. Neem gerust contact op.
April 2025
